اين مثال را اگر بر آيات قرآن تطبيق كنيم، مى‏بينيم خداوند متعال داستان‏هاى اقوامى مانند عاد، ثمود و يا پيامبرانى مثل موسى و عيسى و ابراهيم و دشمنان آنها مانند فرعون و نمرود را بيان مى‏كند كه اينها در جزيرة العرب و اطرافش مى‏زيسته‏اند و مردم با اين اقوام و شخصيت‏ها تا حدودى آشنايى داشتند. از اين رو مى‏بينيم قرآن كريم مخاطب اوليه خود را در نظر داشته و مخاطبين هم سريع با اين داستان‏ها ارتباط بر قرار كرده و طى مدت زمان كوتاهى از عرب جاهلى، «تمدن عظيم اسلامى» مى‏سازد. كه البته نقش داستان و روش داستان سرايى قرآن در ايجاد اين تمدن عظيم قابل چشم‏پوشى نيست.

2. قابليت دسترسى:

قرآن كريم اولويت نخستش، ايمان مخاطبان اوليه بود تا پايه‏هاى دين را تحكيم بخشد و سپس به ساير نقاط جهان ابلاغ شود، به همين خاطر لازم بود نكاتى را رعايت كند تا مورد انكار مردم واقع نشود.

يكى از نكاتى كه رعايت كرده، همين نوع گزينش در بيان داستان پيامبران بوده است:

به اين ترتيب كه قرآن كريم از اقوام و سرزمين‏هايى سخن گفته كه قابل دسترسى مردم باشد و علاوه بر آنكه داستان‏هاى آنها را تا حدودى شنيده بودند مى‏توانستند براى اطمينان بيشتر به اين سرزمين‏ها سفر كنند و آن مناطق را از نزديك ببينند [با توجه به اين كه سفرهاى تجارتى هم در جزيرة العرب فراوان بود].

حال كه امكان دسترسى به اين مكان‏ها وجود داشت و با چنين شخصيت‏هايى هم كم و بيش آشنا بودند، مشركين چنين انكار مى‏كردند و چنان تهمت‏هايى به پيامبر مى‏زدند!

اما اگر از انبيايى كه از قاره‏هاى ديگر «1» بودند داستان‏هايى نقل مى‏شد، كه نه اسم آنها را شنيده بودند و نه امكان سفر و دسترسى به آنها بود انكار آنها بيشتر مى‏شد و آيا در جوسازى‏ها موفق نمى‏شدند؟ و سير رشد تمدن‏ساز اسلام را كُند نمى‏كردند؟!

لذا قرآن كريم در اين راستا مى‏فرمايد:

 «ما پيش از تو رسولانى فرستاديم، سرگذشت گروهى از آنان را در قرآن براى تو بازگو كرده‏ايم، هر چند سرگذشت گروهى ديگر را براى تو بيان ننموديم.» «2»

و از اميرالمومنين على عليه السلام حكايت شده:

 «خداوند پيامبرى سياه‏پوست مبعوث كرد، هر چند سرگذشت او را در قرآن بيان نكرده است.» «3»

. بنابر فرضى كه در همه‏ى قاره‏ها و مكان‏هاى قابل زيستِ فعلى، در آن زمان هم انسان‏ها زندگى‏مى‏كردند. زيرا شواهدى وجود دارد كه در برخى مكان‏ها طول عمر زندگى بشر به اندازه‏ى خاورميانه و طولانى نمى‏باشد

 (2). «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِن قَبْلِكَ مِنْهُم مَن قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُم مَن لَمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ» (غافر/ 78)

 (3). مجمع البيان، ج 8، ص 502

معرفى كتاب جهت مطالعه بيشتر:

1. تفسيرهاى موضوعى مثل «پيام قرآن» از آيت‏اللَّه مكارم شيرازى و منشور جاويد از آيت‏اللَّه سبحانى.

2. كتاب «القصص القرآنى» از سيد محمدباقر حكيم.

3. كتاب «علوم القرآن» از سيد محمدباقر حكيم.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: